برنامه‌های مهم سازمان بورس برای ۱۴۰۲

فردای اقتصاد: آخرین نشست خبری رئیس سازمان بورس در سال ۱۴۰۱ با حضور رسانه‌های مختلف برگزار شد؛ علیرضا ناصرپور معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان و رضا عیوض‌لو معاون نظارت بر ناشران نیز در این نشست خبری حضور داشتند. در این جلسه مجید عشقی به مرور عملکرد سازمان در سال جاری پرداخت و یک چشم‌انداز از برنامه‌های سازمان بورس برای سال ۱۴۰۲ نیز ارائه شد. در ادامه این جلسه نیز به سوالات مهمی در خصوص سهام عدالت، عرضه خودرو در بورس کالا، وضعیت مطالبات بورسی بودجه و همچنین ادامه روند اصلاح ریزساختارها پاسخ داده شد.

نگاهی بر عملکرد سازمان بورس در ۱۴۰۱

مجید عشقی در رابطه با مهم‌ترین اقدامات سازمان در سال ۱۴۰۱ گفت: بیش از ۳۰ میلیون نفر واریزی سود رسوبی در سال جاری داشتیم. سال آینده سال اجرای حاکمیت شرکتی خواهد بود. باید تمرکز جدی بر این موضوع داشته باشیم. سجام امسال همه سودهای نقدی را پرداخت کرد. امسال سال پرکاری در میز صنعت هم بود.

وی افزود: اتفاقی که در بازار سرمایه افتاده است، عملکرد هیئت داوری بود. این هیئت همواره این مشکل را داشت که پرونده‌ها خیلی طول می‌کشید. این آمار امسال بسیار کم شده است. بیش از ۳۵۰ پرونده مختومه و حدود ۳۲۰ پرونده هم وارد شد. میزان انباشت پرونده‌ها به کمترین میزان رسیده. مدت پیگیری پرونده‌ها به کمتر از صد روز رسیده است.

عشقی خاطرنشان کرد: اقداماتی همچون گواهی شمش طلا که یکی از حلقه‌های مفقوده طلا محسوب می‌شد و با این ابزار سرمایه‌های خرد جذب بازار خواهد شد. امیدواریم در آینده ابزارهای متنوع‌تری در بحث‌ بازار مشتقه راه‌اندازی بشود. گواهی سپرده نفت خام تعهدی در فروش ریالی ایجاد می‌کند که این موضوع نیز در جذب سرمایه‌های خرد و همچنین فعالیت در عوض واردات کمک کننده خواهد بود. ارزش معاملات بورس کالا به هزار همت رسیده و بیش از ۱۱۰ میلیون کالا در این بازار معامله می‌شود، این مسئله اطمینان قابل قبولی در فروش شرکت‌ها ایجاد می‌کند. طی سال‌ آینده نیز این سیاست را پیش خواهیم برد و اقلام بیشتری به بورس کالا ورود خواهد کرد.

در سال ۱۴۰۱، رفع انحصار و تسهیل صدور مجوز تاسیس کارگزاری و نهادهای مالی بازار سرمایه و سایر شرکت‌های خدمات دهنده بازار سرمایه را داشتیم. یکی از دیگر اهداف ما توسعه صندوق‌های جدید بود. ما با کمک نهادهای مالی به ویژه بخش صندوق تضمین اصل سرمایه، اهرمی، املاک مستغلات، صندوق اوراق دولتی و… که عمدتا توسط بخش خصوصی طراحی و راه‌اندازی شد. این اتفاق مثبتی است که طیف متنوعی از صندوق‌ها را داریم که سطح ریسک‌پذیری متفاوتی دارد و سلیقه‌های متفاوت را دربرمی‌گیرد.

مطالبات بورسی بودجه به کجا رسید؟

مجید عشقی در پاسخ به این سوال گفت: امسال جو خاصی در کمیسیون تلفیق حاکم بود و طی مذاکراتی که انجام شد برخی از موارد در بودجه لحاظ شد و برخی از موارد دیگر همچون جهش تولید در لایحه بودجه دیده نشد. خوشبختانه با مسائل اصلی در لایحه بودجه موافقت شده و در خصوص مواردی که موافقت نشد، پیگیر طرح آن‌ها و تعیین سازوکاری در قوانین هستیم. طبیعی بوده که همه موارد و طرح‌های پیشنهادی موافقت نمی‌شود اما در خصوص مواردی همچون نرخ خوراک تصمیم قاطعی اخذ و در بندهای پیشنهادی به لایحه بودجه ارائه شد که خوشبختانه نتایج خوبی به همراه داشته است.

دامنه نوسان در سال ۱۴۰۲ حذف می‌شود؟

رئیس سازمان بورس در پاسخ به این سوال عنوان کرد: اصلاح دامنه نوسان ادامه دار خواهد بود، اما برای تغییر دامنه نوسان زمان تعیین نکردیم. در تصمیم گیری برای دامنه نوسان عجله نمی‌کنیم، چراکه دامنه نوسان موضوع مهمی است و دستکاری ممتد بازار باعث به هم ریختگی بازار می‌شود. با این حال دامنه نوسان را حداقل تا ۱۰ درصد باز خواهیم کرد اما زمان آن مشخص نیست.

سرنوشت عرضه خودروهای پرتقاضا در بورس

مجید عشقی در پاسخ به خبرنگاران درباره سرنوشت عرضه خودرو پرتقاضا در سال آینده گفت: مسئله اصلی بحث خودرو این بود که طی دو سال گذشته قیمت کارخانه خودرو اصلاح نشده بود. همه می‌دانیم که جای خودرو به خودی خود در بورس نیست. اما شرایطی که پیش آمد و نحوه قرعه‌کشی در کشور، نتیجه‌ای جز از بین رفتن صنعت خودرو سازی و متضرر شدن مصرف‌کنندگان نداشت که دودش در نهایت به چشم مصرف‌کننده می‌رفت.  علت عدم افرایش کیفیت خودرو، این بود که اساسا در سال‌های گذشته بخشی به نام تحول و توسعه نداشتند. به خاطر این شرایط پیشنهاد کردیم، خودرو را بورس کالا عرضه کنند؛ چرا که می‌خواستیم خودروسازان از وضعیت زیان‌ده بودن خارج شوند. اگر قیمت خودرو اصلاح شود، ما مخالفتی با روش‌های جدید نداریم.

وی افزود: مسئله این است که خودروساز نباید با قیمت‌های دو سال پیش خودرو بفروشد؛ چرا که محکوم به شکست خواهند بود. ما مسئولیت کامل حقوق سهام‌داران را متوجه مدیرعامل شرکت‌ها می‌دانیم. مهم این است که خودرو را بدون زیان بفروشند. ما نمی‌توانیم عرضه‌کننده را مجبور کنیم که از روش ما استفاده کند. تعهداتی دارند که باید به آن عمل کنند و در سال آینده تعهدات مدیران عامل را پیگیری خواهیم کرد. شرکت‌ها باید حقوق سهام‌داران را رعایت کنند و خودرو را با زیان نفروشند. این مهم‌ترین چالش ما با خودروسازان خواهد بود. عرضه خودرو در بورس کالا هم منتفی نشده است. اما سیاست کلی ما این نیست که آنها را مجبور کنیم حتما در بورس کالا عرضه کنند. سیاست ما این است که خودروسازان زیان نکنند و صرفه و صلاح سهام‌داران را رعایت کنند.

زمان واریز سود سهام عدالت؟

مجید عشقی در پاسخ به سوالات درمورد بازگشایی نمادهای استانی سهام عدالت، گفت: از مجموع شرکت های سبد سهام عدالت، برخی شرکت‌ها هنوز سود را واریز نکرده‌اند، با برسی از شرکت‌ها همچون فولاد، مارون و... صحبتی در خصوص واریز هرچه سریع‌تر داشته‌ایم‌. فکر می‌کنم تا فردا واریزهای آن‌ها انجام بشود، البته محاسبات لازم نیز زمانی‌ را صرف خواهد کرد و فکر می‌کنم تا شنبه یا یکشنبه هفته آینده سود سهام عدالت واریز بشود.

قانون بازار سرمایه اصلاح می‌شود؟

مجید عشقی در پاسخ به سوال درباره اصلاح قانون بازار اوراق بهادار گفت: این طرح در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نهایی شده است. از سال گذشته جلسات متعددی داشتیم که بحث و تبادل نظر با کانون‌ها و نهادهای مالی صورت گرفت. این طرح در دستور کار صحن مجلس قرار خواهد گرفت.  یکسری بندهایی درباره اصلاح قانون تجارت داشتیم که در حوزه افزایش سرمایه و تقسیم سود به سرمایه‌گذاران خرد کمک می‌کرد. ان‌شالله در سال آینده پیگیر قانون اصلاح بازار خواهیم بود. گویا مجلس از نظر زمانی در سال ۱۴۰۱ به بررسی کامل این طرح نرسید، اما پیگیر این موضوع هستیم.

بورس دو طرفه می‌شود؟

رئیس سازمان بورس در پاسخ به این سوال خاطرنشان کرد: امیدواریم درباره دو طرفه کردن بازار در اوایل سال آینده به جمع‌بندی برسیم. دو طرفه کردن بازار یکی از نیازهای ضروری است. اینکه بتوانیم نوسانات مقطعی را جدا کنیم تا از طریق ابزارهای مشتقه پوشش داده شود و سرمایه‌گذاران بلندمدت نگران نوسانات کوتاه‌مدت نباشند. خوشبختانه کارهای خوبی در مدیریت فناوری و شرکت سپرده‌گذاری انجام شد. این موضوع در مراحل نهایی است. نزدیک به ۱۵ شرکت خدمات دهنده OMS داریم. بنابراین ضرورت‌های زیر ساختی موضوع مذکور فراهم شده است. هماهنگی‌های این موضوع دارد انجام می‌شود، سال آینده عملیاتی کردن آن را پیگیری خواهیم کرد. امیدواریم اوایل سال آینده به جمع بندی برسیم.

دیجی کالا بورسی می‌شود؟

مجید عشقی، درباره عرضه موفق اولین استارت آپ ایرانی گفت: به بسیاری از این‌ها نمی‌توان گفت “استارآپ”. شرکت‌های مبتنی بر اقتصاد دیجیتال هستند. معتقدیم که سهم بازار سرمایه از این شرکت‌ها باید بسیار افزایش پیدا کند و این به معنای حمایت ما از آن‌ها نیست؛ بلکه باید نقش این شرکت‌ها در بازار افزایش یابد و پررنگ شود.

او ادامه داد: شرکت‌های دیگر مبتنی بر اقتصاد دیجیتال در حال تکمیل مدارک هستند. خوشبختانه در یک سال گذشته، با بعضی شرکت‌ها گفت‌وگو کردیم؛ به‌عنوان مثال «دیجی کالا» در حال انجام کارهای پذیرش است. به محض تکمیل پرونده سایر مراحل انجام خواهد شد.  از طرف دیگر در حال تسهیل و ساده‌سازی شیوه نامه‌های پذیرش شرکت‌های دانش بنیان هستیم.  یکی از شرکت‌ها که اخیرا می‌خواست بورسی شود، قسم می‌خورد و می‌گفت مرا دانش بنیان فرض نگیرید! این یعنی سخت‌گیری مضاعفی نسبت به دانش‌بنیان‌ها وجود داشته، که باید تسهیل شود. در عین حال باید دقت کرد که این شرکت‌ها ریسک ‌های خاص خودشان را دارند.

قیمت پایه‌ها در بورس کالا افزایش می‌یابد؟

مجید عشقی در خصوص پایین بودن قیمت پایه محصولات بورس کالا و متناسب نبودن نرخ‌ها با حواله دلار ۳۶ هزار تومانی، گفت: قیمت پایه کالاها را عرضه‌کننده مشخص می‌کند و بورس کالا هیچ اجباری در قیمت پایه ندارد. البته گاهی ستاد تنظیم بازار تصمیماتی درخصوص قیمت‌های پایه اخذ می‌کند اما مهم این است که سقف رقابتی وجود ندارد و متناسب با عرضه و تقاضا، قیمت نهایی مشخص می‌شود. در بورس کالا قیمت پایه بر اساس نرخ دلار نیمایی یعنی همان نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان است اما در این بستر رقابت آزاد شکل می‌گیرد؛ به‌عبارت با برداشته شدن محدودیت و سقف معامله امکان شکل‌گیری رقابت برای خریداران فراهم شده است.